Tôi tin rằng chẳng bao lâu nữa sẽ có thêm nhiều người như thế. Từ bỏ phán xét không có nghĩa là bạn không nhận ra được sai lầm và vô minh khi gặp phải chúng; mà có nghĩa là bạn “nhận biết” chứ không “phản ứng” và không đóng vai trò người phán xét. Xúc cảm nảy sinh ở chỗ mà tâm trí và thân xác gặp gỡ nhau.
Tôi nhận ra căn phòng quen thuộc, nhưng đồng thời tôi biết rằng mình chưa thực sự thấy như vậy trước kia. Thay vì “quan sát chủ thể tư duy”, bạn cũng có thể tạo ra một khoảng hở trong dòng chảy của tâm trí đơn giản bằng cách hướng trọng tâm chú ý của bạn vào cái Bây giờ. Nếu anh ta vẫn luôn hiện trú bất ký lúc nào bạn lại bất thức rơi vào tình trạng đồng hóa với cái quầng đau khổ, vốn có thể và sẽ xảy ra ngay bước đầu thực hành của bạn, bạn sẽ có thể nhanh chóng tái hội diện với anh ta trong trạng thái hiện trú ấy.
Loại tri kiến trọng yếu nhất này vẫn chưa phổ cập rộng rãi. Cái linh giác vĩ đại hơn tâm trí này giờ đây đã nhập cuộc,và vì thế một phẩm chất ý thức khác biệt hẳn sẽ tuôn chảy vào hành động của bạn. Bạn có thể nhớ lại rằng chúng ta đã bàn về bản chất lưỡng diện của lòng trắc ẩn đích thực, vốn là tri kiến về mối liên hệ cộng thông về tính tử vong và tính bất diệt của mọi tạo vật.
Theo cách dùng chữ ở đâu, tâm trí không chỉ là tư duy mà thôi. Để đồng cảm sâu sắc với đau khổ của người khác chắc chắn phải cần đến ý thức tỏ ngộ cao độ; nhưng sự đồng cảm chỉ tượng trưng cho một phương diện duy nhất của lòng trắc ẩn mà thôi. thứ mà bạn cần phải xem là quí giá không phải là thời gian, mà là một điểm nằm bên ngoài thời gian: cái Bây giờ.
Cho nên ngay trong trường hợp chúng ta không thành công, thì sự việc ấy cũng không quan trọng gì trên phạm vi vũ trụ cả. Hãy tạm gác vâng phục lại một chốc. Ngay khi nhận ra mình không hiện trú, thì bạn đã thực sự hiện trú rồi.
Trạng thái tâm lý sợ hãi hoàn toàn không liên hệ gì với bất cứ mối nguy hiểm cụ thể và thực sự tức thời nào. Ông cho rằng cần phải tỉnh thức triệt để rồi mới khoan thứ được. Theo cách dùng chữ ở đâu, tâm trí không chỉ là tư duy mà thôi.
Còn thái độ không phản kháng khi đối mặt với bạo hành, gây hấn, và những thứ tương tự thì sao? Không có chất xúc tác nào tác động tuyệt vời hơn thế được. Thân xác và sự chết là hai phương diện của cùng một ảo tưởng.
Ông đã đề cập đến “sự vâng phục” vài lần. Sự cố chấp vai trò nạn nhân chính là niềm tin cho rằng quá khứ tác động mạnh hơn hiện tại, vốn đi ngược lại sự thật. Nó cần liên tục được bảo vệ và nuôi dưỡng.
Các vấn đề đều do tâm trí tạo ra, nên chúng cần có thời gian để tồn tại. Tình hình này có thể khởi đầu bằng một việc làm rất đơn giản, như hô hấp một cách hữu thức hay ngắm nhìn một đóa hoa chẳng hạn trong trạng thái cảnh giác cao độ, sao cho cùng lúc ấy không có sự vận hành phán xét của tâm trí . Có lẽ đó chỉ là cảm giác hơi tê buồn ở bàn tay hay bàn chân, nhưng cũng đủ tốt vào lúc này rồi.
Trở ngại lớn lao nhất đối với việc thể nghiệm thực tại này là gì? Ngược lại, nhiều khuôn mẫu thuộc trạng thái mê muội bình thường đơn giản có thể buông bỏ được một khi bạn biết rằng mình không muốn có chúng, không cần đến chúng nữa; một khi bạn nhận thấy mình có quyền chọn lựa, rằng bạn không chỉ là một mớ các phản xạ có điều kiện. Nó bảo: “Một ngày kia, khi việc này, việc kia, hay việc khác xảy ra, thì tôi sẽ ổn, sẽ hạnh phúc, sẽ thanh thản”.