Bản năng yêu có nỗi dậy cũng chừng mực. Tâm hồn trở nên hung ác trước những cảnh thương tâm của đồng loại. Vào tuổi dậy thì, bạn gái cách chung tính phức tạp ăn nói cư xử gói ghém, đón rào.
Đọc sách Tây Đông, người ta hễ nói tới ghen, thì nghĩ đến Hermione trong Andromaque, Hoạn Thư trong truyện Kiều. Tuy giàu tự ái, tự cao, tự trọng hơn ai hết, nhưng bạn trai có một đặc điểm tâm lý nầy ai cũng lấy làm lạ là dễ hối hận và dễ xin lỗi. Ba yếu tố nầy có thể giáo luyện con tim của bạn trai và giúp họ siêu hóa ái tình của mình, nếu họ biết rèn đúc đầu óc thông minh, anh dũng và hấp thụ những lời khuyên dạy bổ dưỡng của những người già kinh nghiệm, tài đức.
Chiều nay ăn mai rửa. Lương tâm Satan ấy đã gieo trong gia đình, quốc gia óc nghi kỵ, rình mò, hiềm thù, trả miếng, lạm dụng nhau, khiến con người xã hội hư đốn đi từ gốc rễ. Một tâm tình thường làm thắm thía nội tâm họ là tủi phận.
Khi nào học được những cách lý luận họ thích sử dụng. Còn bạn trai phần đông đơn sơ. Tôi lại không dám đòi hỏi bạn tử đạo để bảo thủ lòng khiết bạch.
Nhưng tôi được chút hân hạnh nầy là đã qua rồi tuổi của bạn mới viết mấy dòng tâm phúc nầy cho bạn. Bạn đừng để mình trở thành một ông sẽ có bà vợ nguyền rủa vì chồng bội bạc, không chung thủy, mang đủ thứ bệnh di truyền. Song dù muốn dù không họ tự nhiên mộng.
Hằng loạt kỷ niệm ấy phụ họa với âm thanh văng vẳng của: Lời hứa hẹn buổi năm xưa, Mảnh tình trìu mến trao đưa. Nếu xét về trình độ văn minh thì nhân loại tiến xa về văn minh vật chất nhưng nhân loại hình như không tỏ ra khôn ngoan lắm trong vấn đề đề phòng những tập quán xấu phá hoại đức tinh khiết. Giấy bạc in ra khi chưa phát hành thì giống giấy bạc đang thông dụng nhưng khác có chút là cần có con dấu hợp pháp của chánh phủ để được giá trị thương mãi.
Buồn rầu, thưa bạn, nếu không phá hoại thì cũng vô ích. Bạn gái ưa giao tiếp kẻ thoa vuốt tình cảm mình đã đành mà chính bạn trai hay lấy sự khô khan của lý trí để xử thế vẫn muốn kẻ khác xử với mình bằng tình cảm êm đềm. Báo chí có nhiều tin cậu trai nầy thọc huyết cậu trai kia, đàn ông nầy treo cổ đ àn ông nọ để đăng là tại tâm lý ngàn đời của nam giới.
Có rất nhiều mâu thuẫn đáng tiếc của ái tình, bạn trai biết lắm. Bạn thấy chưa! Khi đời tu hành theo công giáo lên hương thì ngoài cuộc đời, bước chân vào hôn nhân tốt đẹp, cuộc sống gia đình bạn cũng là một cây đ àn muôn điệu gẩy lên những bản nhạc tuyệt vời. Tình bằng hữu, sư đệ ngày xưa Khổng Mạnh ca tụng ngày nay cũng bị một thứ lương tâm lưu manh, hám lợi, chồn cáo của một số bạn trai bôi lọ.
Vào tuổi thanh xuân, bạn trai nào mà không có lần nghĩ y như Ozanam. Cõi lòng họ như một chiếc đàn mà các dây rất nhạy có thể phát ra những bản nhạc say mê đời. Về đường tinh thần có những ảnh hưởng đáng tiếc nầy: Trí nhớ mòn mỏi đi, trí tuệ mịt mờ, ý chí bạc nhược, trí tưởng tượng khô cạn.
Họ vô chơi được là họ vô chơi ngay. Mục đích của cuộc đời làm cho nó có giá trị ở ngay địa vị mà mình xây một cách lương thiện. Theo linh mục nó chính là vấn đề giáo dục đức khiết bạch.