Người ta phàn nàn thiếu năng lực tập trung tư tưởng, không ngờ rằng năng lực đó có thể luyện được. Mặc dầu vậy, tôi vẫn phải viết vì cần phải viết. Bạn chưa biết thưởng thức tường tận từng tiếng vì bạn chưa bao giờ luyện tai nghe như vậy.
Trong 16 giờ đó thầy không phải kiếm ăn, không phải lo vấn đề tiền bạc, thầy sung sướng, rảnh rang. Chương trình lập ra thì phải theo nhưng không được coi nó như một ngẫu tượng phải thờ. Lần sau, bạn có bất bình với anh bếp vì món bò tái chín quá thì bạn bảo lý trí của bạn cứ ngồi trong phòng làm việc của nó, để bạn lại hỏi ý kiến nó.
Thành một anh chàng rởm là một điều rất dễ mà cũng rất tai hại. Sau cùng bạn lên giường, mệt phờ vì công việc ban ngày. Bạn biết rằng ít nhất cũng có được nửa giờ yên ổn.
Tôi không bảo bạn ngày nào trong đời, bạn cũng phải tận dụng trí não trong ba giờ đó đâu. Trong một chương sau, tôi sẽ xét những cách thoả mãn khát vọng đó. Mà thiếu năng lực ấy - nghĩa là thiếu năng lực ra lệnh cho óc làm việc rồi bắt nó tuân lệnh - thì sống không ra sống.
Lần sau, bạn có bất bình với anh bếp vì món bò tái chín quá thì bạn bảo lý trí của bạn cứ ngồi trong phòng làm việc của nó, để bạn lại hỏi ý kiến nó. Thành một nhà chuyên môn cũng thú lắm chứ! Ông đi lại bến xe mà đầu óc rỗng không.
trong chương trước, tôi đã kể tên Marc Aurele và Epictete. Lẽ dĩ nhiên là bạn thích đọc báo (việc này có thể làm trong khi đợi bữa) hơn là nghĩ tới cái bổn phận bình thường mà quan trọng ấy - bổn phận tự xét mình - thì cái đó tùy bạn. Kiên tâm thì không khi nào thất bại.
Trước khi ngừng bút, tôi không thể không kể qua những nguy hiểm đang rình rập bạn. Nếu bạn tưởng rằng cứ lấy giấy bút lập một thời dụng biểu tài tình là đạt được lý tưởng, thì thà bỏ phất hy vọng đó đi còn hơn. Cho nên riêng tôi, tôi yêu sự gắng sức lắm.
Riêng tôi, tôi nghĩ không có gì hợp thời bằng những tư tưởng của Marc Aurele hay Epictete; sách của hai ông rực rỡ những lý lẽ thông thường, áp dụng được vào đời sống hàng ngày của hạng trung nhân như bạn và tôi. Ở trên tôi đã có dịp nói đến khoảng thời gian mênh mông là 44 giờ từ 2 giờ chiều thứ 7 đến 10 giờ sáng thứ 2. Anh chàng thông thái rởm là anh chàng lấc cấc, tự cho mình là khôn hơn mọi người.
Nhiệm vụ đó cũng đã khó khăn đấy chứ! Ít người làm tròn được. Không yêu văn chương không phải là một tội, cũng không phải là dấu hiệu của sự ngu dốt. Thưa bạn, nếu vậy, xin bạn thứ lỗi cho tôi, bạn chính là người mà tôi tìm đỏ mắt trong bốn chục năm qua.
Thật ra, khó tưởng tượng được trạng thái tinh thần của một người đọc xong tập tạp bút của Hazlitt mà không muốn đọc ngay một vài bài thơ nào rồi mới ăn cơm. Bạn kêu lên: "Sao? Ông có ý dạy tôi sống 24 giờ một ngày nghĩa là 168 giờ một tuần mà ông chỉ tính có 7 giờ rưỡi thôi ư? Ông hy vọng làm được một phép mầu với số giờ đó ư?". Mà thiếu năng lực ấy - nghĩa là thiếu năng lực ra lệnh cho óc làm việc rồi bắt nó tuân lệnh - thì sống không ra sống.