Khi một người tiến lại bức thành của tòa lâu đài và giơ cờ trắng, người khác có thể phá vỡ luật chơi bằng cách bắn người này. Những khả năng này giữ một vai trò quan trọng trong lối tư duy hơn là mọi người nghĩ. Điều này là kết quả tìm tòi của óc sáng tạo, những khám phá khoa học hoặc phát minh toán học.
Mục đích chính thứ hai của khái niệm sáu chiếc mũ tư duy là cho phép một sự chuyển dịch trong tư duy. Chị Ađams lại không cho là như vậy,và cho rằng điều này chứng tỏ sự đắt đỏ. Tiếp theo, bạn lại chọn chiếc mũ khác và cứ như thế.
Thật khó để thúc đẩy một người nào đó là một người sáng tạo, nhưng bạn có thể dễ dàng yêu cầu người đó sử dụng chiếc mũ xanh và để chiếc mũ xanh chỉ lối cho họ. Nhưng đây cũng có thể là 1 lời nhận xét phù hợp với lối tư duy chiếc mũ vàng. Cách nghĩ như vậy thường phát huy hiệu quả kém hoặc chẳng có hiệu quả gì.
Nó đã trở thành một loại trang phục và vật dụng bảo vệ da. Bạn bè ông ta hỏi tại sao ông ta lại làm một việc kỳ cục đến vậy, và câu trả lời của ông ta là: Tôi chỉ muốn gợi lại những kỷ niệm đã trải qua ở toà án khi các quan toà luôn tồn. Với cuốn “Dạy trẻ cách tư duy” tôi đã viết, ông hướng dẫn người dân phương thức tư duy 6C.
… Hiện nay chỉ có những ý tưởng giúp tiết kiệm tiền thì mới là những ý tưởng đáng quan tâm. Liệu một người khi sử dụng chiếc mũ vàng tư duy để đưa ra đánh giá về một ý tưởng có cần nêu ra những lý do cho sự lạc quan của anh ta? Các luật sư giàu kinh nghiệm luôn làm như vậy trong quá trình thẩm vấn.
Mọi người xung quanh lên tiếng phản đối. Nhưng chỉ vì tư duy hiện thời của chúng ta chưa dành chỗ cho sự khích động cho nên chúng ta chưa biết đến chúng. Ví như sự phán xét ở toà án, ban bồi thẩm đôi lúc không thống nhất được quan điểm với nhau, dù với bất kỳ chứng cứ gì.
Và nếu chúng ta cứ tư duy kiểu như vậy, chúng ta lại quay lại lối mòn là tư duy tranh luận truyền thống của người Phương Tây. Đó cũng có thể là một sự chuyển dịch trong phạm vi giải pháp có thể nhận thức (vùng mà mọi người tìm kiếm các giải pháp). Một người tích luỹ càng nhiều kinh nghiệm thì càng nắm bắt được cơ hội.
Có thể ai đó khi đọc đến đây sẽ cho rằng hãy để cho những chuyên gia trong lĩnh vực cung cấp nước đưa ra những đóng góp giải quyết những vấn đề kiểu như vậy, chứ không phải là trách nhiệm của những người không chuyên. Cảm xúc sẽ phá rối tư duy của chúng ta, hay nó chính là một phần của tư duy? (Tuy nhiên có nhiều người làm việc chăm chí cả đời mà vẫn không thu được thành công).
Nhưng chiếc mũ vàng không liên quan gì tới việc thay đổi những quan niệm hoặc những nhận thức. Thường thì những người trở thành người sáng tạo chính là những người dành nhiều thời gian để cố gắng là một người sáng tạo bởi vì họ có động lực thúc đẩy chính là sự sáng tạo. Chúng ta có thể mô tả chi tiết sự phân loại các khả năng theo thứ tự như sau:
Chiếc mũ đen hợp thức hoá lối tư duy cẩn trọng và cân nhắc về mặt giá trị. Các luật sư trong quá trình xử án thường lái sự việc theo chủ đích sẵn có. Những suy nghĩ thích cực không phải là kết quả của việc nhìn thấy những ích lợi, nó phải được hình thành từ trước đó.