Thông thường, những sự khác biệt trong cách trả lời được quy cho là những quan niệm khác nhau về câu hỏi, về cùng một vấn đề. Bạn nhận biết được tầm quan trọng của những từ này vì chúng xuất hiện trong các tiên đề. Thậm chí khi bạn thuần thục kỹ năng này, không phải cuốn sách nào bạn cũng cố gắng đọc.
Tất nhiên, không ai có thể áp dụng cách đọc phân tích ngay từ khi bắt đầu đọc cuốn sách đầu tiên trong đời. Tuy nhiên, sự lý tưởng ở đây cũng chỉ là tương đối. Từ điển trước hết là một công cụ giáo dục.
Đa số ý kiến cho rằng có ít nhất bốn giai đoạn trong quá trình học đọc từ khi bắt đầu đến lúc được coi là có khả năng đọc chín muồi. Nếu bạn đọc để tìm lợi ích như sự tiến bộ về mặt trí tuệ hay tinh thần, thì bạn phải tỉnh táo. Chúng ta học những kinh nghiệm đúc kết trong cuộc sống hằng ngày, kinh nghiệm sẵn có hoặc kinh nghiệm mà các tác phẩm giả tưởng đã tạo ra trong trí tưởng tượng của chúng ta.
Như đã nêu, các câu hỏi phải được đặt trong một trình tự giúp ích cho việc nghiên cứu của chúng ta. Từ tên sách trên, bạn có thể đoán rằng Collier sẽ đưa ra nhiều ví dụ về sự lạm dụng trắng trợn các quy tắc đạo đức trên sân khấu Anh, và ông sẽ ủng hộ sự phản kháng của mình bằng việc trích dẫn câu chữ của các bậc tiền bối (như Platon) - những người đã từng lên tiếng tranh luận rằng sân khấu chỉ làm suy đồi giới trẻ, hay các vị cha xứ thường nói rằng các vở kịch là sự cám dỗ xác thịt và tội lỗi. Cấp độ đầu tiên không bị cấp độ thứ hai lấn át.
000 trang bị cắt chỉ còn mười hay thậm chí là một trang thì những gì bị cắt đi sẽ trở nên quan trọng. Tác phẩm bàn về một chủ đề quan trọng mà tất cả chúng ta ngày nay đặc biệt quan tâm - khủng hoảng môi trường. Sự phân biệt giữa câu hỏi hạng nhất và hạng hai giúp chúng ta giải thích những gì đã xảy ra với triết học trong những năm qua.
Nhìn nhận điều này, chúng ta thấy rằng hạnh phúc không phải cốt ở sự tự hoàn thiện, mặc dù đây chính là điều quan trọng nhất trong những điều tốt đẹp. Đôi lúc các bước này có thể được bỏ qua mà không gây ra điều gì bất tiện vì từ kiến thức chung của bản thân độc giả vẫn khôi phục được những nhận định không được nhắc tới. Trên thực tế, tất cả mọi điều mà một người viết về một chủ đề nào đó đều là tự thuật.
Nếu bạn đọc tác phẩm của tác giả trước, có thể bạn sẽ hiểu được tác phẩm viết sau. Có hai loại đọc kiểm soát, vốn là hai khía cạnh của cùng một kỹ năng, nhưng những người mới bắt đầu đọc thường được khuyên nên xem chúng như hai bước hay hai hoạt động khác nhau. Cuốn Sách Đỏ của Mao Trạch Đông cũng có tính kinh điển như thế đối với một người cộng sản Trung Hoa trung thành.
Chúng tôi xin tóm tắt lại hai gợi ý về cách đọc sách lịch sử như sau. Đọc một bài thơ là công việc kéo dài cả cuộc đời nhưng không có nghĩa là bạn phải đọc nó suốt cuộc đời mà nó mang ý đây là một bài thơ hay, xứng đáng được đọc nhiều lần. Nhưng bạn cũng cần lưu ý điểm này khi đọc những tác phẩm đồ sộ.
Đọc phân tích trước tiên và trên hết là đọc để hiểu. Tuy nhiên, những quy tắc chung này phải được điều chỉnh ít nhiều khi áp dụng đối với từng thể loại văn học giả tưởng khác nhau. Bạn không nhất thiết phải hiểu về lập luận như một nhà logic học.
Tuy nhiên, sự lý tưởng ở đây cũng chỉ là tương đối. Với mỗi trường hợp, ta thường nói đơn giản là mình thích loại sách đó mà không nói rõ hoặc không biết tại sao thích. Có thể nói rằng chỉ có các sử gia chuyên nghiệp mới phải kiểm chứng lại nguồn gốc dẫn chứng của họ bằng cách nhọc công đối chiếu cái này với cái kia.